Hàng năm có tới 4,3 triệu sinh viên trên toàn thế giới đang theo đuổi chương trình học đại học tại các nước ngoài. Đích đến phần lớn là các nước phát triển với nền giáo dục cao, hơn một nửa trong số du  học đó là sinh viên châu Á.

“Mọi sinh viên muốn thành công trong trong nền kinh tế thế giới đều nên theo học ở nước ngoài” Daniel Obst, phó chủ tịch tổ chức hợp tác quốc tế về giáo dục bậc cao của viện giáo dục quốc tế Mỹ (IIE) cho biết “Các tổ chức sử dụng lao động ngày càng có xu hướng tìm kiếm những ứng viên tốt nghiệp đại học có thể làm việc trong các nhóm đa sắc tộc, đa quốc tịch. Những người nói vài ba ngôn ngữ, có thể làm việc linh hoạt ở khắp nơi nhờ sự thích ứng học được trong quá trình du học trước đó.”

Sự dịch chuyển về môi trường giáo dục không dừng lại ở châu Á, ngay cả sinh viên đến từ khu vực Bắc Mỹ cũng có xu hướng du học lựa chọn du học ngày một tăng mà điểm đến chính là châu Âu nhờ mức học phí thấp hơn so với ở Mỹ hay Anh. Ông Obst nhận xét “Bên cạnh đó là việc rào cản ngôn ngữ bị hạ xuống khi các khoá học ở châu Âu cũng sử dụng tiếng Anh. Không cần phải nói tiếng Đức thật hoàn hảo thì mới học được ở Đức hay Thuỵ Sĩ”.

Hệ quả là trong lương lai, tính cạnh tranh trong du học sẽ ngày càng cao với sinh viên châu Á nói chung và sinh viên Việt Nam nói riêng. Chuẩn bị từ sớm, thậm chí ngay từ khi bé mới chập chững biết đi đang là cách tiếp cận được các ông bố bà mẹ lo xa ưa chuộng.

Đầu tiên, phải xác định được để du học thì con cần phải được chuẩn bị thế nào:

Thứ nhất và cũng quan trọng nhất là tính tự lập, có thể lo được cho bản thân mình khi ở xa gia đình và bạn bè. Nhất là khi đích đến là một châu lục khác, nơi người dân không nói cùng ngôn ngữ, và có một nền văn hoá khác hẳn môi trường quen thuộc trong nước. Thành thạo ít nhất một ngôn ngữ là điều kiện sống còn đầu tiên, kỹ năng giải quyết vấn đề là yếu tố thứ nhì.

Thứ nhì là vấn đề tài chính. Cha mẹ cần dự liệu cho trường hợp con không kiếm được học bổng hoặc học bổng không đủ chi trả 100% chi phí học tập và sinh hoạt. Giải pháp an toàn là tiết kiệm và đầu tư với mục tiêu là con số ít nhất sẽ đủ chi trả toàn bộ quá trình đi học của con sau này. Nên nhớ là nếu khả năng học thuật của trẻ sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới chi phí dự toán nói trên. Những trường đại học lớn của thế giới đều có chính sách đài thọ học bổng toàn phần nhằm thu hút những nhân tài kiệt xuất từ khắp nơi trên thế giới về. Nếu con bạn may mắn nằm trong top đầu thì khoản tiết kiệm du học nói trên sẽ là món quà bất ngờ thứ hai cho gia đình.

Sau khi xác định cần gì, vấn đề tiếp đến là chuẩn bị như thế nào:

Vấn đề quan trọng nhất là sức khoẻ, điều này phải lo ngay từ khi bé còn nhỏ vì hai lý do, thứ nhất là giai đoạn phát triển vàng từ 0-6 tuổi của con sẽ không bao giờ lặp lại, đây là giai đoạn xác định trần tiềm năng về thể chất lẫn trí tuệ của bé sau này. Thứ nhì, hình thành thói quen tốt và luyện tập thể thao để có sức khoẻ tuyệt vời thì cần sự kiên trì, nỗ lực và đòi hỏi nhiều thời gian. Nếu để trẻ mất cơ hội phát triển, hay nhiễm thói quen ăn uống lệch lạc thì khắc phục sau này sẽ rất khó thậm chí là không thể đảo ngược được. Cần tạo thói quen ăn ngủ hợp vệ sinh từ nhỏ. Bữa sáng quan trọng cần ăn nhiều và đủ chất, giấc ngủ tối phải đủ dài để não bộ phát triển tốt. Tập cho con sở thích ăn hoa quả và tránh các loại nước ngọt hay quà vặt nhiều đường và hoá chất nhằm tránh thừa cân. Nên cho trẻ theo đuổi ít nhất là một môn thể thao vận động nhiều.

Thứ hai là phát triển về nhân cách của bé. Ở tuổi từ nào thì âm nhạc và văn học, nghệ thuật là cách tiếp cận đã được nền giáo dục thế giới công nhận và áp dụng từ lâu để phát triển nhân cách trẻ em. Cách tiếp cận nên cân bằng không thiên lệch để bé tự có lựa chọn riêng phù hợp. Tuyệt đối không ép buộc trẻ trong việc theo đuổi nghệ thuật nếu không có năng khiếu và sở thích vì sẽ dễ gây chán ghét, dẫn đến việc sa đà vào những thứ giải trí có tính mặt tối của xã hội.

Nên nhớ nhân cách của trẻ hình thành phần lớn từ quan sát và học theo cha mẹ, nếu tự thân gia đình có lòng yêu sách vở, tri thức, có khiếu thẩm mỹ về  âm nhạc và hình ảnh thì đó là môi trường tốt nhất cho khía cạnh nghệ thuật trong tâm hồn trẻ.

Trẻ khoẻ mạnh, phát triển tốt về thể chất lẫn tâm hồn thì quãng đường khó khăn đã đi được một nửa. Đó cũng là tiêu chuẩn chung của trẻ em các nước sẽ đến học, chuẩn bị cho con có nền tảng giống như vậy thì khi tiếp xúc với thế giới sẽ ở trên tư thế hoàn toàn ngang hàng, có lợi cho lòng tin của con vào bản thân mình. Cọ xát với bên ngoài không nhất thiết chỉ diễn ra khi đã đi du học, rất nên tạo điều kiện cho con du lịch ngắn ngày, tiếp xúc với các địa phương khác nhau của Việt Nam hay các nước lân cận nhằm chuẩn bị tâm lý cho con về việc thích nghi và sống trong những môi trường lạ lẫm.

Điểm cuối cùng trong việc chuẩn bị cho con là không tạo ra áp lực không cần thiết. Sức chịu đựng và tiếp thu của mọi cá nhân đều có giới hạn, kỳ vọng quá lớn và ép trẻ chạy đua theo bệnh thành tích hay điểm số của người lớn sẽ có tác hại khôn lường. Những trường đại học quốc tế sẽ biết cách nhận diện ra sinh viên xuất sắc khi mà tất cả đều có bảng điểm toàn A với bằng khen học sinh giỏi toàn diện phủ đầy xã hội. Kỳ vọng quá lớn từ cha mẹ lên con cái sẽ có tác dụng phản lại khi khiến bản thân cha mẹ mất tỉnh táo, dễ mất kiểm soát và nóng giận với con. Đó là kinh nghiệm rất xấu khi trẻ nhận ra cha mẹ cố đạt được mục đích từ mình bằng cách to tiếng hay thậm chí là đòn roi.

Như đã đề cập đến ở trên, quá trình chuẩn bị tài chính du học – yếu tố không thể thiếu – sẽ phải bắt đầu từ rất sớm. Với chênh lệch mức sống của Việt Nam và châu Âu hay Đông Á, Bắc Mỹ thì chỉ có thực hiện đầu tư và tiết kiệm từ khi con còn nhỏ mới đảm bảo chắc chắn tài chính khi trẻ đến tuổi  vào đại học. Ngay cả khi có  tài khoản tiết kiệm rồi thì tương lai của con cũng chỉ thật sự an toàn khi có bảo hiểm nhân thọ, công cụ tài chính này sẽ giúp gia đình có khoản tài chính thay thế ngay cả khi trường hợp xấu nhất xảy ra với cha hoặc mẹ của bé và khiến gia đình mất đi nguồn thu nhập. Bên cạnh chi trả từ bảo hiểm tử kỳ, những sản phẩm bảo hiểm nhân thọ được thiết kế riêng cho nhu cầu du học của các gia đình Việt Nam hiện đại sẽ là lựa chọn rất đáng cân nhắc khi kết hợp đầu tư và tiết kiệm nhằm phục vụ cho mục đích giáo dục trong tương lai.